SES BORULARI

Titreşim yapan varlıklar ses üretir ve oluşan ses dalgalar hâlinde yayılır. Ses dalgalarının belli bir yayılma sürati vardır ve bu sürat, sesin yayıldığı ortamın yoğunluğuna ve sıcaklığına bağlı olarak değişir. Bunu fark eden Pisagor, demir çubuklar arasında 1/2 gibi bir orantı olması durumunda çubuklar da hemen hemen aynı seslerin oluştuğunu gözlemledi. Aynı deneyi farklı oranlarla da deneyen Pisagor ve öğrencileri çubukların boylarını her 3/2 kat artırdığında bu kez farklı sesler çıktığını görmüştür. İşte günümüzde Batı müziğinde kullanılan nota sistemi bu gözleme dayanmaktadır. Şimdi siz de ses borularındaki deliklere kulağınızı yaslayıp metal borulara vurduğunuzda boruların içindeki havanın titreşip nasıl sesler oluşturduğunu gözlemleyin. En uzun borudan en kısa boruya doğru gidersek çıkan sesin inceldiğini fark edeceğiz. Cisimden çıkan ses, cismin boyuyla ilgilidir. Çıkan sesin tınısı, hava dolu boru uzadıkça baslaşır (kalınlaşır), kısaldıkça tizleşir (incelir).

1