DİŞLİ ÇARKLAR VE KASNAKLAR

Çarklar ve dişliler sadece basit makinelerde değil, neredeyse tüm makinelerde en sık kullanılan sistem elemanlarıdır. Merkezi etrafında dönebilen, çevresine dişlerin sıralandığı çarklara dişli adı verilir. Dişlilerin kullanım amacı birlikte ve aynı anda çalışması gereken mekanik sistem elemanları arasındaki bağlantıyı sağlamaktır. Dişli çarklarda dönme yönü ve tur sayısı değiştirilerek istenilen biçimde iş yapma kolaylığı sağlanır. Kasnaklar dişli çarklarda olduğu gibi dönme hareketini iletirler. Birbirine aynı iple (zincirle) düz bağlı kasnakların dönme yönleri aynı, ters bağlı kasnakların dönme yönleri ise zıttır. İkiden fazla kasnak bulunan sistemlerde aradaki kasnakların son kasnağın tur sayısına etkisi yoktur. Ancak dönme yönüne etkisi vardır. Günlük yaşamda dişli çarklar; neredeyse tüm motorların, arabalarda vites kutusunun ve saatlerin yapımında kullanılır. Kasnaklar ise takım tezgâhları başta olmak üzere dikiş makineleri, tarım aletleri, tekstil makineleri, benzinli ve dizel motorları, kaldırma ve taşıma makinelerinde kullanılır.